- Αποστόλης
- I
Επώνυμο οικογένειας λογίων των υστεροβυζαντινών χρόνων.1. Αρσένιος (Χάνδακας, Κρήτη 1468 – Βενετία 1535). Ήταν γιος του επίσης διαπρεπούς λογίου Μιχαήλ A. (βλ. 2.), του οποίου κληρονόμησε όχι μόνο το φιλολογικό ταλέντο, αλλά και τον βίαιο και αλλοπρόσαλλο χαρακτήρα. Πολύ νέος έφυγε για την Ιταλία, όπου στην αρχή ζούσε στερημένα αντιγράφοντας χειρόγραφα κλασικών συγγραφέων. Αργότερα διακρίθηκε ως δάσκαλος της ελληνικής και σχολιαστής και εκδότης αρχαίων και βυζαντινών κειμένων (Αριστοφάνης, Ευριπίδης, Πίνδαρος, Ψελλός κ.ά.). Το 1506 διορίστηκε μητροπολίτης Μονεμβασίας χάρη στην υποστήριξη των Βενετών που εκείνη την περίοδο κατείχαν την πόλη. Τότε άλλαξε το όνομά του από Αριστόβουλος σε Αρσένιος. Ο πραξικοπηματικός διορισμός του προκάλεσε τη ζωηρή αντίδραση του οικουμενικού πατριαρχείου. Έτσι το 1509 ο Α. αναγκάστηκε να αποσυρθεί στην Κρήτη. Δεν παραιτήθηκε όμως από τον σκοπό του. To 1524 κατάφερε να ξαναπάρει τον θρόνο του, αυτή τη φορά με τη βοήθεια του πάπα. Με την ιδιότητα του αρχιεπισκόπου, ο Α. φρόντισε για την εξασφάλιση των προνομίων των Μονεμβασιτών και για την ενίσχυση των τειχών της πόλης. Τα τελευταία χρόνια της ζωής του έζησε στη Βενετία, όπου η συμμετοχή του στη διοίκηση της εκεί ελληνικής παροικίας προκάλεσε σοβαρά σκάνδαλα και βίαιες συγκρούσεις.2. Μιχαήλ (Κωνσταντινούπολη 1422; – Κρήτη περ. 1480). Σπούδασε στην Κωνσταντινούπολη και υπήρξε μαθητής του περίφημου φιλοσόφου Πλήθωνα και του Ιωάννου Αργυρόπουλου, τον οποίο διαδέχτηκε στην καθηγητική έδρα. Από τον Πλήθωνα παρέλαβε το ισόβιο πάθος του για τον Πλάτωνα, το οποίο τον έφερε συχνά σε οξύτατες φιλολογικές διαμάχες με τους οπαδούς της αριστοτελικής φιλοσοφίας. Από τον Αργυρόπουλο κληρονόμησε τη φιλοκαθολική του στάση στο ζήτημα της ένωσης των Εκκλησιών που συντάραζε τότε το Βυζάντιο. Κατά την Άλωση της Πόλης πιάστηκε αιχμάλωτος από τους Τούρκους. Μετά την απελευθέρωσή του εγκαταστάθηκε στην Κρήτη, όπου έζησε το υπόλοιπο της ζωής του παραδίδοντας μαθήματα σε λιγοστούς μαθητές και αντιγράφοντας χειρόγραφα κλασικών συγγραφέων για λογαριασμό κυρίως του προστάτη του καρδινάλιου Βησσαρίωνα. Τα πιο ενδιαφέροντα έργα που άφησε –εκτός από τις πολυάριθμες επιστολές του– είναι μια έκκληση στον Γερμανό αυτοκράτορα Φρειδερίκο Γ’ να εκστρατεύσει κατά των Τούρκων και να αναστήσει το μεγαλείο του Βυζαντίου, και μια συλλογή αρχαίων παροιμιών, που συμπλήρωσε αργότερα o γιος του Αρσένιος (βλ. 1.).IIΕπώνυμο αγωνιστών του 1821.1. Απόστολος. Γιος του Ψαριανού ναυάρχου Νικολή Αποστόλη (βλ. λ.). Γεννήθηκε το 1794. Ακολούθησε το επάγγελμα του πατέρα του και επέδειξε σε αυτό μεγάλη ικανότητα. Στη ναυμαχία του Καφηρέα ήταν ναύαρχος των πλοίων των Ψαριανών (1825). Μετά την Επανάσταση παρέμεινε στο πολεμικό ναυτικό.2. Γεώργιος. Αδελφός του ναυάρχου Νικολή Αποστόλη (βλ. λ.). Γεννήθηκε στα Ψαρά και πήρε μέρος σε πολλές ναυτικές επιχειρήσεις. Για τον Αγώνα διέθεσε δύο πλοία του.
Dictionary of Greek. 2013.